چه افرادی مشمول فراخوان ارزش افزوده نمی باشند؟
در سیستم مالیاتی هر کشور، مالیات بر ارزش افزوده یکی از ابزارهای مهم برای تأمین منابع مالی دولت است. این نوع مالیات بر اساس میزان ارزش افزوده‌ای که در هر مرحله از تولید و توزیع به کالاها و خدمات اضافه می‌شود، محاسبه و دریافت می‌گردد. اما با توجه به نوع فعالیت‌ها و ویژگی‌های برخی اشخاص حقیقی و حقوقی، ممکن است برخی از آن‌ها از این نوع مالیات معاف یا مشمول فراخوان ارزش افزوده نباشند. درک این موارد اهمیت بسیاری دارد، زیرا افرادی که مشمول فراخوان ارزش افزوده نمی‌باشند، از مزایا و معافیت‌های ویژه‌ای برخوردار می‌شوند که می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر هزینه‌ها و مالیات‌های پرداختی آن‌ها داشته باشد. این مقاله به بررسی افرادی می‌پردازد که طبق قوانین مالیاتی کشور، مشمول فراخوان ارزش افزوده نمی‌باشند و شرایط و معیارهای معافیت آن‌ها را مورد تحلیل قرار می‌دهد.
در این بخش به معرفی گروه‌هایی که از ثبت‌نام در سامانه مودیان معاف هستند، می‌پردازیم:
۱. درآمد کمتر از حد نصاب
یکی از مهم‌ترین گروه‌های مستثنی از ثبت نام در سامانه مودیان، افرادی هستند که درآمد سالانه آن‌ها کمتر از حد نصاب تعیین‌شده( 180 میلیارد ریال) توسط سازمان امور مالیاتی است. این حد نصاب به طور سالانه و بر اساس سیاست‌های مالیاتی و وضعیت اقتصادی کشور به‌روزرسانی می‌شود. افراد حقیقی که درآمد آن‌ها کمتر از این حد نصاب باشد، معمولاً از ثبت نام در سامانه مودیان معاف هستند. این معافیت به‌ویژه برای کسب‌وکارهای کوچک و افرادی که فعالیت‌های اقتصادی محدودی دارند، طراحی شده است تا بار اضافی ثبت نام و گزارش‌دهی مالیاتی بر دوش آن‌ها نباشد.
۲. فعالیت‌های اقتصادی خاص
برخی فعالیت‌های اقتصادی به دلیل ماهیت خاص خود از ثبت نام در سامانه مودیان معاف هستند. این فعالیت‌ها می‌توانند شامل صنایعی باشند که تحت حمایت‌های ویژه دولتی قرار دارند یا دارای مقررات خاصی هستند که ممکن است آن‌ها را از ثبت نام در سامانه معاف کند. به عنوان مثال، صنایع فرهنگی، هنری، یا فعالیت‌هایی که در چارچوب پروژه‌های حمایتی دولت قرار دارند، ممکن است از این قاعده مستثنی شوند. این معافیت‌ها به منظور حمایت از این فعالیت‌ها و تشویق به توسعه آن‌ها در نظر گرفته شده است.
۳. موسسات غیرانتفاعی و خیریه ها
موسسات غیرانتفاعی و خیریه‌ها که به منظور انجام فعالیت‌های اجتماعی و انسان‌دوستانه ایجاد شده‌اند، معمولاً از ثبت نام در سامانه مودیان معاف هستند. این معافیت به دلیل معافیت‌های مالیاتی خاصی است که برای این نوع موسسات تعیین شده است. این موسسات باید مطابق با قوانین و مقررات ویژه‌ای که برای آن‌ها تعیین شده، عمل کنند و گزارش‌های مالی خود را به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند، اما الزام به ثبت نام در سامانه مودیان برای آن‌ها وجود ندارد.
۴. معافیت‌های خاص برای مشاغل و گروه ها
برخی از مشاغل و گروه‌های اقتصادی که تحت معافیت‌های مالیاتی خاص قرار دارند، از ثبت نام در سامانه مودیان مستثنی هستند. این معافیت‌ها ممکن است به دلایل مختلفی نظیر حمایت از صنایع خاص، تشویق به سرمایه‌گذاری در زمینه‌های خاص، یا دیگر دلایل اقتصادی و اجتماعی اعطا شود. به عنوان مثال، کسب‌وکارهای کوچک در برخی مناطق کمتر توسعه‌یافته یا صنایع خاصی که در راستای اهداف دولتی توسعه داده می‌شوند، ممکن است از این معافیت‌ها برخوردار شوند.
اشخاص حقیقی موضوع ماده 81 قانون مالیات های مستقیم مانند:
فعالیت های کشاورزی ، دامپروری ، دامداری ، پرورش ماهی ، زنبور عسل و طیور ،صیادی و ماهیگیری ، احیای مراتع و جنگل ها ، باغات اشجار .
اشخاص حقیقی موضوع ماده 142 قانون مالیات های مستقیم مانند:
کارگاه های فرش دستباف ، صنایع دستی ، شرکت های تعاونی و اتحادیه های تولیدی مربوطه .
صاحبان مشاغل گروه سوم که کالا و خدمات معاف از ارزش افزوده ارائه می دهند.
نتیجه‌گیری
سامانه مودیان به‌عنوان ابزاری برای بهبود شفافیت و نظارت در نظام مالیاتی طراحی شده است، اما همه افراد و واحدهای اقتصادی موظف به ثبت نام در این سامانه نیستند. افرادی که درآمدشان کمتر از حد نصاب معین است، فعالیت‌های اقتصادی خاص دارند، موسسات غیرانتفاعی و خیریه‌ها و مشاغل با معافیت‌های ویژه، از جمله گروه‌هایی هستند که از ثبت نام در سامانه مودیان معاف هستند. آگاهی از این مستثنی‌ها و شرایط ویژه می‌تواند به افراد و کسب‌وکارها کمک کند تا به درستی از حقوق و مسئولیت‌های خود در نظام مالیاتی آگاه شوند و در راستای رعایت قوانین و مقررات مالیاتی کشور عمل کنند.
برای اطمینان از وضعیت خاص خود و دریافت اطلاعات دقیق و به‌روز، مشاوره با متخصصان مالیاتی و ارتباط با سازمان امور مالیاتی توصیه می‌شود. به‌روزرسانی‌های دوره‌ای قوانین و مقررات مالیاتی می‌تواند تأثیر زیادی بر وضعیت ثبت نام در سامانه مودیان داشته باشد و آگاهی از این تغییرات به حفظ تطابق با الزامات قانونی کمک می‌کند.